Hjarta- og æða­sjúk­dóm­ar

Geislameðferð á brjóstkassa, þar sem hjartað er hluti af geislunarsvæðinu, eykur hættu á kransæðasjúkdómi sem og hjartabilun, hjartsláttartruflunum og lokugalla síðar í lífinu. Ákveðnar tegundir krabbameinslyfja t.d. Trastuzumab, Antracycline og Cisplatin geta aukið líkur á hjarta- og æðasjúkdómum síðar í lífinu.

Sem betur fer upplifir aðeins lítill hluti sjúklinga aukaverkanir sem hafa áhrif á hjarta- og æðasjúkdóma. Misjafnt er hversu langur tími líður frá því að meðferð lýkur þangað til einkenni koma fram hjá þeim sem fá slíka sjúkdóma í kjölfar krabbameinsmeðferðar. Hjá mörgum koma einkenni ekki fram fyrr en árum eða áratugum eftir að meðferð lýkur.

Hvað er til ráða?

Mikilvægt er að ræða við heimilislækni ef þú hefur fengið krabbameinsmeðferð sem getur haft áhrif á hjarta- og æðakerfið. Einnig er nauðsynlegt að vera meðvitaður um einkenni hjarta- og æðasjúkdóma og leita sér hjálpar ef slík einkenni koma fram.

Heilbrigður lífsstíll er lykilatriði til þess að draga úr líkum á hjarta- og æðasjúkdómum. Ráðlagt er að stunda reglulega hreyfingu, viðhalda hæfilegri líkamsþyngd, forðast reykingar og óhóflega notkun áfengis og fylgjast með að blóðþrýstingurinn sé ekki yfir viðmiðunarmörkum.

Leitaðu strax læknisaðstoðar ef þú upplifir eftirfarandi einkenni:

• Verk, þrýsting eða þyngsli í brjóstkassa
• Verk, dofa eða óþægindi í efri hluta líkamans, s.s. í baki, handlegg, öxl, hálsi, maga eða kjálka/tönnum
• Óreglulegan, hægan eða mjög hraðan hjartslátt
• Mæði
• Ógleði, uppköst, uppþembu eða brjóstsviða
• Svita og/eða kaldsveitta húð

Ef þú telur að þú sért að fá hjartaáfall, hringdu strax í 112 og óskaðu eftir sjúkrabíl.

Heimildir

https://kreftforeningen.no/om-kreft/senskader-voksne/hjerte-og-karsykdommer/

Seneffekter etter kreftbehandling (helsedirektoratet.no)

Vidensopsamling på senfølger efter kræft hos voksne - Sundhedsstyrelsen

Hjartaáfall | Heilsuvera